Bakı Enerji Həftəsi çərçivəsində Prezident İlham Əliyevin çıxışı ölkənin enerji sahəsindəki nailiyyətlərini və gələcəyə dair strateji planlarını bir daha nümayiş etdirdi.

2025-ci ilin 2 iyun tarixində Bakı Ekspo Mərkəzində keçirilən 30-cu Yubiley Beynəlxalq Xəzər Neft və Qaz Sərgisi – “Caspian Oil and Gas”, 13-cü “Caspian Power” sərgisi və 30-cu “Baku Energy Forum” çərçivəsində çıxış edən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev ölkənin enerji siyasətində əldə etdiyi mühüm uğurlar və qarşıya qoyulan hədəflər haqqında əhatəli məlumat verdi.

Prezident çıxışında vurğuladı ki, Azərbaycanın enerji uğurunun təməli 1994-cü ildə keçirilmiş ilk neft və qaz sərgisindən sonra imzalanan və “Əsrin müqaviləsi” kimi tarixə düşən sazişlə qoyulmuşdur. Bu hadisə regionun geosiyasi və geoiqtisadi mənzərəsini kökündən dəyişmiş, Azərbaycanın beynəlxalq enerji bazarına çıxışını təmin etmişdi.

Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, bu uğurlar ulu öndər Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasətinin nəticəsidir. Prezident Heydər Əliyev anlayırdı ki, xüsusilə enerji sektorunda beynəlxalq əməkdaşlıq olmadan Azərbaycan müstəqil və dayanıqlı dövlət ola bilməzdi. O dövrdə ölkədə sosial və iqtisadi çətinliklərin hökm sürdüyü, inflyasiyanın min faizi keçdiyi və ərazilərin işğal altında olduğu bir zamanda belə strateji qərarlar qəbul edilmişdi.

Bu gün Azərbaycan sabit siyasi sistemə və özünü təmin edən iqtisadiyyata malikdir. Prezident bildirdi ki, neft və qaz ÜDM-in təqribən 30 faizindən çoxunu təşkil edir. Xarici borcun ÜDM-ə nisbəti 7 faizdən az, maliyyə ehtiyatları isə borcu 14 dəfə üstələyir. Yoxsulluq səviyyəsi 5 faizə qədər enmiş, savadlılıq səviyyəsi isə 100 faizə çatmışdır.

Azərbaycanın təşəbbüsü və tərəfdaşlarla əməkdaşlığı nəticəsində Xəzər dənizi Qara və Aralıq dənizləri ilə birləşdirilib. Açıq dənizə çıxışı olmayan bir ölkə kimi Azərbaycan bu gün Avrasiyanın əsas enerji və nəqliyyat qovşaqlarından birinə çevrilib. Bu infrastrukturun tacı isə Cənub Qaz Dəhlizidir – Xəzərdən İtaliyanın sahilinə qədər uzanan 3500 kilometrlik enerji arteriyası.

2024-cü ildə Azərbaycanın təbii qaz ixracı 25 milyard kubmetrə çatmışdır. Hazırda ölkə 12 dövlətə qaz ixrac edir. 2030-cu ilə qədər bu həcmin əlavə 8 milyard kubmetr artırılması planlaşdırılır. Yeni qaz ixracı həm mövcud, həm də yeni yataqlar hesabına mümkün olacaq.

Prezident İlham Əliyev vurğuladı ki, Azərbaycanın yaşıl enerji gündəliyi olduqca iddialıdır. 2030-cu ilə qədər ölkədə 6,5 giqavat bərpaolunan enerji istehsalı gücü yaradılacaq. Bu isə ümumi enerji istehsalının 35 faizindən çoxunu təşkil edəcək. Yaşıl enerjiyə qoyulan sərmayələr daxili tələbatı qarşılamaqla yanaşı, qaz ehtiyatına qənaət etməyə və onun ixracını artırmağa imkan verəcək.

Azərbaycanın bu il ev sahibliyi edəcəyi COP29 tədbiri kontekstində Prezident qeyd etdi ki, ölkənin yanaşması populist deyil, real tələbat və texniki imkanlara əsaslanır. Qazıntı yanacağı ilə yaşıl enerji arasında düzgün balansın qorunması vacib şərt kimi qiymətləndirilir.

Prezident İlham Əliyevin çıxışı bir daha göstərdi ki, Azərbaycan yalnız enerji istehsalçısı deyil, həm də regional və qlobal enerji təhlükəsizliyində mühüm tərəfdaşdır. Neft və qaz sərvətlərinin düzgün idarə olunması, həmçinin yaşıl enerjiyə paralel sərmayə qoyuluşu Azərbaycanın davamlı və balanslı inkişafını təmin edir. Azərbaycanın enerji strategiyası gələcəyə hesablanmış praqmatik, sabit və dayanıqlı bir model kimi dünya üçün nümunədir.

            Aytən İmanova,

            Hacıqabul rayon Heydər Əliyev Mərkəzinin direktoru,

            YAP Hacıqabul rayon təşkilatının fəalı.