2025-ci il 22 avqust tarixində Türkmənbaşı şəhərində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev, Türkmənistan Xalq Məsləhətinin sədri Qurbanqulu Berdiməhəmmədov və Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şavkat Mirziyoyev yüksək səviyyəli üçtərəfli görüş keçirmişdir. Bu görüş regional əməkdaşlığın yeni mərhələyə qədəm qoyması ilə yanaşı, Mərkəzi Asiya ilə Xəzər regionları arasında strateji inteqrasiyanın möhkəmlənməsi baxımından mühüm hadisə kimi qiymətləndirilir.

Tərəflərin müzakirələri nəqliyyat-logistika, enerji resursları, regional infrastruktur və humanitar əlaqələrin inkişafı istiqamətlərində cəmlənmişdir. Xüsusilə, Xəzər dənizində birgə geoloji kəşfiyyat və hasilat imkanlarının nəzərdən keçirilməsi, eləcə də yük və sərnişin daşımalarının genişləndirilməsi üçün yeni logistika zəncirlərinin yaradılması barədə təkliflər səsləndirilmişdir.

Görüşün nəticəsi olaraq bir sıra mühüm sənədlər imzalanmışdır. Bunlara Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan arasında strateji əməkdaşlığı təsdiqləyən Birgə Bəyanat, hava nəqliyyatı əlaqələrinin inkişafına dair Anlaşma Memorandumu, Füzuli və Arxadağ şəhərləri arasında Qardaşlaşma Protokolu, həmçinin nəqliyyat-logistika sahəsində üçtərəfli Anlaşma Memorandumu daxildir. Bu sənədlər gələcək əməkdaşlıq üçün hüquqi və praktiki baza rolunu oynayır.

Görüş yalnız siyasi və iqtisadi aspektlərlə məhdudlaşmamış, mədəni diplomatiyanın da gücləndirilməsi ilə yadda qalmışdır. Liderlərin Türkmənistanın məşhur Axal-Teke atlarına göstərilən xüsusi diqqəti və Prezident İlham Əliyevə hədiyyə olunan “Taus” adlı at, münasibətlərin mənəvi dərinliyini və xalqlar arasında dostluğun simvolik ifadəsini əks etdirir.

Prezident İlham Əliyev bəyanatında Türkmənistan və Azərbaycanın “iki qardaş ölkə kimi bundan sonra da çiyin-çiyinə irəliləyəcəklərini” xüsusi vurğulamışdır. Bu fikir təkcə Azərbaycan-Türkmənistan münasibətlərinin deyil, həm də üçtərəfli əməkdaşlıq modelinin gələcək perspektivlərini işarələyir.

Akademik baxış bu görüşün dörd əsas istiqamət üzrə əhəmiyyətini üzə çıxarır: birincisi, çoxsahəli əməkdaşlıq mexanizmlərinin formalaşması; ikincisi, nəqliyyat və enerji infrastrukturlarının inteqrasiyası; üçüncüsü, regional sabitliyin və geosiyasi balansın möhkəmlənməsi; dördüncüsü, mədəni diplomatiya vasitəsilə xalqlar arasında güvən və yaxınlığın artması.

Beləliklə, Türkmənbaşıda keçirilmiş üçtərəfli görüş yalnız strateji sənədlərin imzalanması ilə məhdudlaşmır, həm də yeni inteqrasiya mərhələsinin başlanğıcı kimi dəyərləndirilir. Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistanın bu əməkdaşlıq formatı gələcəkdə regional sabitlik, enerji təhlükəsizliyi və nəqliyyat-logistika imkanlarının genişləndirilməsi baxımından mühüm elmi-siyasi araşdırma mövzusu olaraq qalacaqdır.

                        Hökmalı Mirzəyev,

                        Yeni Azərbaycan Partiyası Hacıqabul rayon təşkilatının sədr müavini.