Azərbaycan ilə Özbəkistan arasında münasibətlər təkcə diplomatik xəttlə məhdudlaşmır; bu əlaqələr ortaq tarixə, mədəni köklərə, siyasi iradəyə və qarşılıqlı etimada söykənən dərin strateji əməkdaşlıq modelidir. Prezident İlham Əliyevin Özbəkistanın Milli İnformasiya Agentliyinə (UzA) verdiyi müsahibə bu münasibətlərin hazırkı səviyyəsini, regional və qlobal çağırışlar fonunda onların əhəmiyyətini bir daha üzə çıxarmış oldu. Müsahibə həm siyasi, həm də iqtisadi baxımdan iki ölkə arasında inteqrasiyanın yeni mərhələsinə işarə edir. Prezident İlham Əliyev müsahibəsində Azərbaycan–Özbəkistan münasibətlərinin mahiyyətini ən dəqiq ifadə edən iki anlayışı xüsusi vurğulayır: qardaşlıq və etibarlı müttəfiqlik. Bu, sıradan diplomatik kompliment deyil – dövlət başçısının qeyd etdiyi kimi, münasibətlər xalqların bir-birinə olan hörmətindən, ortaq mənəvi dəyərlərdən və rəhbərliklər arasında formalaşmış səmimi siyasi dialoqdan qidalanır. Son illərdə həyata keçirilən yüksək səviyyəli səfərlər, imzalanan strateji sənədlər, humanitar istiqamətdə birgə tədbirlər ikitərəfli münasibətlərin keyfiyyətcə yeni səviyyəyə yüksəldiyini sübut edir. Prezident Əliyevin Andican və Səmərqənd kimi şəhərlərə göstərilən diqqəti, Özbəkistan Prezidentinin Bakıya səfərləri iki liderin bir-birinə olan şəxsi etimadını daha da gücləndirib. Bu müttəfiqlik təkcə region daxilində deyil, Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində də önəmli strateji dayaqlardan birinə çevrilməkdədir. Azərbaycan və Özbəkistan Türk dünyasının inteqrasiyası, enerji və nəqliyyat dəhlizləri, müdafiə və təhlükəsizlik məsələlərində bir-birini tamamlayan iki mühüm aktordur. İki ölkə liderləri arasında qurulan siyasi etimad iqtisadi göstəricilərdə də öz əksini tapmaqdadır. Prezident İlham Əliyevin sözlərinə görə, Azərbaycan–Özbəkistan ticarət dövriyyəsi son illərdə dinamik artım templəri ilə seçilir və bu, tərəflərin qarşılıqlı iradəsinin real nəticəsidir.

Əsas istiqamətlər:

Ticarət dövriyyəsinin çoxsahəli genişlənməsi:

Kənd təsərrüfatı, sənaye məhsulları, kimya sənayesi, tekstil, maşınqayırma və metal emalı sektorlarında əməkdaşlıq böyüməkdədir.

Birgə sənaye müəssisələri və investisiya layihələri:

Xüsusilə Bakı və Füzuli sənaye zonalarında Özbəkistan şirkətlərinin iştirakı yeni perspektivlər açır. Özbəkistan tərəfinin Qarabağ bölgəsində yenidənqurma layihələrində təşəbbüskar mövqeyi də strateji əməkdaşlığın nümunəsidir.

Nəqliyyat-logistika xəttinin genişləndirilməsi:

Orta Dəhliz çərçivəsində Azərbaycan–Özbəkistan əməkdaşlığı həm regionun, həm də Avrasiya iqtisadi məkanının tranzit potensialını artırır. Bakı–Tbilisi–Qars xətti və Xəzər üzərindən nəqliyyat infrastrukturunun inkişafı iki ölkənin sinxron fəaliyyətini tələb edən başlıca prioritetlərdəndir.

Prezident Əliyevin vurğuladığı kimi, iqtisadi əməkdaşlıq sadəcə mövcud vəziyyəti əks etdirmir – gələcəyə yönəlmiş planlar bu tərəfdaşlığın daha da dərinləşəcəyini göstərir. Azərbaycanın enerji infrastrukturu – qaz, neft və elektrik enerjisi ixrac imkanları – Özbəkistan üçün də mühüm strateji əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycan özünün beynəlxalq enerji layihələrində qazandığı təcrübəni Özbəkistanla bölüşməyə hazırdır. Prezident İlham Əliyevin UzA-ya müsahibəsi Azərbaycan–Özbəkistan münasibətlərinin yüksələn xətt üzrə inkişafını bir daha nümayiş etdirir. Bu münasibətlər artıq sadəcə iki dövlət arasındakı tərəfdaşlıq deyil, Türk dünyasının birliyinə, regional təhlükəsizliyə, Avrasiya iqtisadi inteqrasiyasına mühüm töhfə verən strateji platformadır. Qardaşlıqdan müttəfiqliyə keçən yol siyasi iradə, qarşılıqlı etimad və dayanıqlı iqtisadi əməkdaşlıq sayəsində daha da möhkəmlənir. Müsahibə bu istiqamətdə yeni hədəflərin olduğunu və onların yaxın illərdə reallığa çevriləcəyini göstərir.

Bayram Xudayarov,

Elm və Təhsil Nazirliyi Fizika İnstitutunun əməkdaşı, "Heydər Əliyev məktəbinin davamçıları" Feysbuk qrupunun təsisçisi və rəhbəri, YAP-ın fəal üzvü.