Prezident İlham Əliyevin “Konstitusiya və Suverenlik İli” münasibətilə amnistiyanın elan edilməsi təşəbbüsü müasir Azərbaycan dövlətinin humanist mahiyyətini, hüquqi düşüncə səviyyəsini və güclü siyasi iradəsini əks etdirən mühüm tarixi hadisədir. Bu təşəbbüs yalnız hüquqi akt kimi deyil, həm də dövlətin və cəmiyyətin mənəvi inkişaf mərhələsinin göstəricisi kimi dəyərləndirilməlidir.

Müstəqil Azərbaycanın tarixində ən genişmiqyaslı amnistiya təşəbbüsü kimi qiymətləndirilən bu addım, dövlətin gücünü cəzanın sərtliyində deyil, ədalətin, mərhəmətin və sosial məsuliyyətin balansında gördüyünü açıq şəkildə ortaya qoyur. Bu, artıq öz suverenliyini tam bərpa etmiş, hüquqi sisteminə və cəmiyyətinə arxayın olan qalib dövlətin mövqeyidir.

Amnistiyanın məhz “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində irəli sürülməsi xüsusi rəmzi və siyasi məna daşıyır. Konstitusiya Azərbaycan dövlətinin hüquqi təməlidir, vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının təminatçısıdır. Suverenlik isə milli iradənin, dövlət müstəqilliyinin və siyasi qərarvermə azadlığının ali ifadəsidir. Bu iki anlayışın bir ideoloji çərçivədə birləşdirilməsi, Azərbaycanın artıq tam hüquqlu, müstəqil və güclü dövlət kimi öz daxili siyasətini formalaşdırmaq imkanına malik olduğunu nümayiş etdirir.

Belə bir ildə elan edilən amnistiya aktı dövlətin hüquqi gücünü, öz qanunlarına və institusional mexanizmlərinə olan inamını göstərir. Bu, hüquqi dövlət anlayışının yalnız normativ sənədlərdə deyil, real siyasi qərarlarda təcəssüm etməsidir.

Amnistiya təşəbbüsü Azərbaycan dövlətinin insan amilini hər zaman prioritet tutduğunu bir daha təsdiqləyir. Bu addım cəmiyyətə mesaj verir ki, dövlət vətəndaşını cəza obyekti kimi deyil, islah oluna bilən, yenidən cəmiyyətə qazandırıla bilən sosial subyekt kimi qəbul edir. Sosial ədalət anlayışı da məhz bu yanaşmadan qaynaqlanır.

Amnistiya nəticəsində cəza çəkməkdə olan minlərlə insanın ailələrinə qovuşması, onların cəmiyyətə reinteqrasiyası sosial sabitliyə, ailə institutunun möhkəmlənməsinə və ictimai münasibətlərdə humanist mühitin formalaşmasına mühüm töhfə verəcəkdir. Bu, yalnız hüquqi deyil, eyni zamanda dərin sosial və mənəvi təsirə malik qərardır.

Prezident İlham Əliyevin amnistiya təşəbbüsü dövlət-vətəndaş münasibətlərində qarşılıqlı etimadın möhkəmləndirilməsinə xidmət edir. Dövlət açıq şəkildə bəyan edir ki, vətəndaşına inanır, ona ikinci şans verməyə hazırdır. Bu isə cəmiyyətin dövlətə olan inamını artırır, hüquqi şüurun formalaşmasına müsbət təsir göstərir.

Bu amnistiya aktı həm də profilaktik xarakter daşıyır. Cəmiyyətə verilən mesaj aydındır: dövlət mərhəmətlidir, lakin qanunun aliliyini qorumaqda qətiyyətlidir. Bu balans hüquqi dövlətin əsas xüsusiyyətlərindən biridir.

Amnistiya təşəbbüsü Azərbaycanın beynəlxalq hüquq müstəvisindəki mövqeyini də möhkəmləndirir. Bu addım ölkəmizin insan hüquqlarına, humanitar dəyərlərə və demokratik prinsiplərə sadiqliyini bir daha nümayiş etdirir. Xüsusilə postmünaqişə dövründə, tam suverenliyini bərpa etmiş Azərbaycan üçün bu cür humanist qərarlar beynəlxalq ictimaiyyətə ünvanlanan mühüm mesajdır.

Azərbaycan sübut edir ki, güclü dövlət olmaq təkcə hərbi və siyasi güclə deyil, həm də mərhəmətli və məsuliyyətli idarəetmə ilə ölçülür.

Nəticə etibarilə, Prezident İlham Əliyevin “Konstitusiya və Suverenlik İli” münasibətilə amnistiyanın elan edilməsi təşəbbüsü müstəqil Azərbaycanın tarixində ən böyük humanist hüquqi addımlardan biri kimi dəyərləndirilməlidir. Bu qərar güclü dövlətin öz vətəndaşına güvəninin, hüquqi yetkinliyinin və siyasi müdrikliyinin təzahürüdür.

Bu amnistiya aktı Azərbaycan dövlətçiliyinin humanizm fəlsəfəsinin, hüquqi dövlət prinsipinin və sosial ədalət anlayışının parlaq nümunəsi olaraq tarixdə qalacaq və gələcək nəsillər üçün mühüm siyasi-ideoloji miras olacaqdır.

Bayram Xudayarov

Elm və Təhsil Nazirliyi Fizika İnstitutunun əməkdaşı, “Heydər Əliyev məktəbinin davamçıları” Feysbuk qrupunun təsisçisi və rəhbəri, YAP-ın fəal üzvü